Komornik sądowy i jego zadania w świetle ustawy z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych.

Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym, który działa przy konkretnym Sądzie Rejonowym, w obszarze, którego ma swoją siedzibę, a jednocześnie podlega bezpośrednio pod Prezesa tego Sądu Rejonowego, co wprost wynika z art. 18 ust 2 ustawy z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych (dalej, jako ustawa o komornikach). Z brzemienia i treści wyżej wskazanego przepisu wprost wynika sposób podporządkowania każdego Komornika Sądowego pod Prezesa konkretnego Sądu Rejonowego, a tym samym sprawowanie nadzoru nad Komornikiem Sądowym przez Prezesa danego Sądu Rejonowego.

Aby zostać Komornikiem Sądowym konieczne jest ukończenie wyższych studiów prawniczych oraz odbycie aplikacji komorniczej, zakończonej pozytywnym wynikiem egzaminu końcowego. Dodatkowo należy odbyć asesurę, która niejako stanowi sposób na bezpośrednie zdobycie doświadczenia zawodowego przez absolwenta nie tylko wyższych studiów prawniczych, ale i może przede wszystkim aplikacji komorniczej. Komornik Sądowy prowadzi nadto klasyczną działalność gospodarczą, jednakże jest bezpośrednio podporządkowany pod nadzór Prezesa Sądu Rejonowego. Nadto jest członkiem komorniczego organu korporacyjnego i co istotne przynależność ta jest obligatoryjna, co wiąże się z kosztami na jej rzecz ze strony każdego Komornika Sądowego. Samorząd zawodowy Komorników, działa w sposób zbliżony jak każdy samorząd zawodów prawniczych – radców prawnych czy też adwokatów czy też notariuszy.

Ustawową rolą Komornika Sądowego co do zasady jest wykonywanie rozstrzygnięć sądowych w drodze przymusu państwowego, a nadto wykonywanie czynności nieegzekucyjnych. Niemniej jednak przeważającą działalnością Komorników Sądowych są czynności egzekucyjne, czyli egzekwowanie środków finansowych od dłużników na rzecz Wierzycieli i w tym zakresie pomaga Kancelaria Targosz Gajda Adwokaci Spółka Cywilna.

Na przestrzeni ostatnich lat nie mieliśmy dużych zmian po stronie ustawodawcy w zakresie działalności Komorników. W latach od 1997 roku do końca 2018 roku obowiązywała ustawa z 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji. Z kolei od 1 stycznia 2019 roku obowiązuje ustawa z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych oraz ustawa z 28 lutego 2018 roku o kosztach komorniczych.

Ustawa o komornikach określa zasady pełnienia służby na stanowisku komornika sądowego, prawa i obowiązki komorników, zasady naboru do zawodu komornika oraz przygotowania do wykonywania zawodu, jak również funkcjonowanie samorządu komorniczego. Dodatkowo wyżej przywołana ustawa wskazuje na zasady sprawowania nadzoru nad komornikami i samorządami komorniczymi. Celem ustawy o komornikach jest przeprowadzenie sprawnej, skutecznej i rzetelnej egzekucji. Sam Komornik przy wykonywaniu swojej pracy kieruje się dobrem wymiaru sprawiedliwości oraz interesem publicznym. Niemniej jednak jego działanie winny być skierowane  przede wszystkim w stronę Wierzyciela i w tym zakresie służymy Państwu pomocą.

Komornik wykonuje orzeczenia sądowe w sprawach o roszczenia pieniężne i niepieniężne, jak również dokonuje zabezpieczeń roszczeń w wypadkach przewidzianych w przepisach prawa. Dodatkowo za pośrednictwem Komornika dokonywane są doręczenia do stron pozwanych pozwów i innych pism procesowych.

Komornik prowadząc swoją kancelarię komorniczą został w wielu aspektach życia gospodarczego przez ustawodawcę ograniczony. Komornik ma prawo do używania tytułu „Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym….” oraz do określenia swojej Kancelarii jako Kancelaria Komornicza nr… w konkretnej miejscowości. Dodatkowo Komornik podaje swoje imię i nazwisko oraz dokładny adres kancelarii ze wskazaniem konkretnej ulicy, konkretnego lokalu oraz podanie miejscowości wraz z kodem pocztowym. Komornik używa okrągłej pieczęci urzędowej z godłem Rzeczypospolitej Polskiej, wskazującej w otoku pełnioną funkcję, sąd rejonowy, przy którym działa, siedzibę kancelarii oraz oznaczony cyfrą rzymską jej numer porządkowy. Komornik używa również pieczęci imiennej. W sytuacji, kiedy dojdzie do zastępstwa przez jednego komornika wobec drugiego, Komornik który zastępuje używa pieczęci urzędowej zastępowanego Komornika oraz własnej pieczęci imiennej, z zaznaczeniem, że działa w zastępstwie.

Komornik w ramach pełnionej służby, ma obowiązek organizacji indywidualnej kancelarii komorniczej. Kancelaria to zespół osób i środków materialnych służących do obsługi komornika w zakresie powierzonych mu zadań i czynności. Siedziba kancelarii Komornika znajduje się w rewirze komorniczym, w którym komornik został powołany, a stanowiący obszar gdzie działa Komornik, zgodnie z właściwością Sądu Rejonowego przy którym działa Komornik. W rewirze może działać więcej niż jeden Komornik.

Zgodnie z przepisami Komornik może prowadzić tylko jedną kancelarię. Co więcej i co wymaga wyraźnego zaznaczenia Komornik nie może tworzyć filii kancelarii, oddziałów ani innych jednostek organizacyjnych służących jej obsłudze, mimo, iż każdy Komornik prowadzi klasyczną działalność gospodarczą.

Wykaz kancelarii komorniczych prowadzony jest przez Prezesa Sądu Rejonowego na stronie internetowej tegoż Sądu. Lista ta powinna być na bieżąco aktualizowana oraz winna zawierać wykaz Komorników Sądowych ze wskazaniem imienia i nazwiska Komornika oraz numeru porządkowego Kancelarii wraz ze wskazaniem siedziby i adresu Kancelarii. Dodatkowo wykaz zostaje podany do publicznej wiadomości na tablicy informacyjnej w budynku konkretnego Sądu Rejonowego. Niemniej jednak z uwagi na obecne czasy wykaz znajdujący się w budynku konkretnego Sądu Rejonowego jest pomijalną formą publikacji.

Istotnym przepisem z punktu widzenia Wierzyciela, jak i pełnomocników reprezentujących Wierzyciela jest artykuł 10 ustawy o komornikach, który pozwala Wierzycielowi na wybór Komornika na obszarze właściwości Sądu Apelacyjnego, na którym znajduje się siedziba kancelarii komornika. Jak już wskazywano wielokrotnie rewir działania Komornika Sądowego jest obszarem znacznie mniejszym od obszaru apelacji, a co za tym idzie pozwala Wierzycielowi na wybór właściwego Komornika z obszaru znacznie większego niż tylko rewir Komornika. Z punktu widzenia Wierzycieli i ich pełnomocników przepis ten i tak stanowi stosunkowo spore ograniczenie, albowiem ogranicza Wierzyciela w wyborze. Dawniej Wierzyciel miał prawo wyboru Komornika z całej Polski i taki zapis w ocenie Kancelarii winien zostać przywrócony. Z punktu widzenia Wierzyciela jest to o tyle kłopotliwe, iż wymusza na nim korzystanie z wielu Komorników, albowiem właściwość jest uzależniona od miejsca zamieszkania lub siedziby dłużnika. Niniejsze generuje konieczność korzystania ze znacznej ilości Komorników, co wymaga także sprawdzania rewiru lub apelacji pod kątem dłużnika. Niniejsze zmiany również zostały zbudowane na korzyść dłużników, co z przykrością jako pełnomocnicy Wierzyciela przyjęliśmy. W prawdzie w sytuacji wyboru Komornika przez Wierzyciela, wybrany Komornik Sądowy działać może poza swoim rewirem, ale w obszarze apelacji, to są przypadki, gdy właściwość Komornika nie jest możliwa do zmiany. Taką sytuacją jest prowadzenie egzekucji z nieruchomości dłużnika i jest to ściśle związane z rewirem na którego terenie znajduje się nieruchomość.

Niemniej jednak Wierzyciel, dokonując wyboru komornika, składa wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji pisemne oświadczenie, że korzysta z prawa wyboru komornika. Z punktu widzenia naszych Klientów – Wierzycieli – zapis ten jest ważnym aspektem prowadzenia egzekucji.

Komornik Sądowy wybrany przez Wierzyciela niejednokrotnie ma prawo odmówić wszczęcia egzekucji. Dzieje się tak w sytuacji, kiedy po stronie Komornika Sądowego znalazły się znaczne opóźnienia w prowadzonych egzekucjach, przy czym nasza Kancelaria na bieżąco jest informowana o takich sytuacjach w celu zabezpieczenia interesów Wierzyciela i skierowania spraw do Komornika nie tylko skutecznego, ale także takiego, który może przeprowadzić postępowanie egzekucyjne na rzecz naszego Klienta. Badawczość możliwości prowadzenia postępowania egzekucyjnego dotyczy zaległości w zakresie egzekucji z uwzględnieniem 6 miesięcy, jak również ilości prowadzonych spraw. Co do zasady Komornik Sądowy ma prawo do przeprowadzenia 2500 spraw egzekucyjnych w danym roku, przy czym możliwość ta jest do renegocjacji w sytuacji przekroczenia skuteczności działań egzekucyjnych na poziomie powyżej 35 % liczonych za rok poprzedni wobec którego dotyczy statystyka. Dodatkowo wskazać należy na magiczną liczbę z punktu widzenia Komornika – 5000, która to stanowi maksymalną ilość na jednego Komornika Sądowego wpływu wszystkich spraw w danym roku. Przy czym podkreślenia wymaga wyliczenie przez konkretnego Komornika ewentualnych zaległości, które mają wpływ na możliwość przyjmowania nowych spraw egzekucyjnych. Sama zaległość obliczana jest poprzez dzielenie liczby spraw niezałatwionych w poprzednim półroczu przez średni miesięczny wpływ spraw w poprzednim półroczu. Z kolei skuteczność obliczana jest poprzez ustalenie procentowego stosunku liczby spraw załatwionych przez całkowite wyegzekwowanie dochodzonego świadczenia w roku poprzednim wobec liczby spraw, które wpłynęły w roku poprzednim. Odrębne przepisy dotyczą nowych Komorników, którzy rozpoczynają dopiero swoje komornicze życie zawodowe. Intrygującym przepisem jest także przepis wskazujący, iż Komornik ma prawo odmówić przyjęcia danego wniosku egzekucyjnego od Wierzyciela, jeżeli Wierzyciel złożył do tego Komornika więcej niż 100 takich wniosków. Niemniej jednak przez wzgląd na poprawną współpracę naszej Kancelarii z poszczególnymi Komornikami, przy reprezentacji Wierzycieli unikamy niekorzystnych działań wobec Wierzycieli. Specyfika pracy naszej Kancelarii nakierowana jest tylko i wyłącznie na bronienie praw Wierzycieli i to wyróżnia nas na rynku usług prawniczych.

Każdy Komornik Sądowy ma obowiązek postępować zgodnie z przepisami prawa, orzeczeniami wydanymi w trybie nadzoru judykacyjnego przez właściwy Sąd Rejonowy, wszelkimi zarządzeniami lub zleceniami uprawnionych organów nadzoru. Dodatkowo przy działalności Komornika, jak każdego prawnika – czy to adwokata czy radcy prawnego obowiązuje rota ślubowania i zasady etyki zawodowej. Nadto na Komorniku spoczywa obowiązek podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Komornik Sądowy w ocenie naszej Kancelarii jest podmiotem, na barkach którego spoczywa nie tylko obowiązek działania zgodnego z prawem, ale także obowiązek działania skutecznie i sprawnie, bowiem egzekwuje od dłużnika na rzecz Wierzyciela. Co więcej Komornik jest obowiązany zachować w tajemnicy wszelkie okoliczności sprawy, które powziął z uwagi na wykonywane czynności zawodowe, jak również tajemnica ta obowiązuje także po odwoływaniu z zajmowanego stanowisko albo po wygaśnięciu powołania na stanowisko Komornika. Zawiłości tajemnicy obowiązującej Komorników są tak szerokie, że wymagają osobnego wpisu. Niemniej jednak z punktu widzenia ogólnych zasad działania Komorników pod kątem Wierzycieli w naszej ocenie niniejsze odniesienie jest wystarczające.

Na uwagę zasługuje także okoliczność, iż Komornik ma prawo do identyfikacji tożsamości osób, oczywiście w przypadkach prawem przewidzianych, przy czym dodatkowo ma konieczność posługiwania się identyfikatorem w takich sytuacjach, który wydawany jest przez Krajową Radę Komorniczą.

Sam czas pracy Komornika nie jest w zasadzie przez nikogo nadzorowany, a czas pracy Komornika określany jest wymiarem jego zadań. Niemniej jednak Komornik ma obowiązek dostosowywać dni i godziny pracy, w tym przyjęć interesantów do miejscowych warunków oraz konieczności zapewnienia dostępu do Komornika. Dodatkowo dni i godziny pracy jak i przyjęć interesantów zatwierdzane są przez Prezesa właściwego Sądu Rejonowego. Wielokrotnie zdarza się, iż jest wysoce utrudniony dostęp telefoniczny do Kancelarii Komorników, jednakże w naszej Kancelarii z uwagi na ciągłą współpracę z Komornikami mamy bezpośredni kontakt i dostęp zarówno do samego Komornika, jak i Kancelarii, zarówno osobisty, jak i telefoniczny. Współpracując z danym Komornikiem wielokrotnie mamy stworzonego osobnego maila dedykowanego tylko naszym Klientom – Wierzycielom, czy też bezpośredni nr telefonu, a wszystko to w celu aby w najpełniejszy sposób zadbać o interesy Wierzycieli.

Biorąc pod uwagę specyfikę pracy Komorników, gwarantujemy Państwu pełne wsparcie w prowadzonych postępowaniach.

Zapraszamy do współpracy.